Dr Paweł Czernek

Recenzja Magazynu Literackiego Młodych „Synekdocha”

Przedstawiony do recenzji magazyn „Synekdocha” ma charakter czasopisma kulturalnego z wyraźnym wskazaniem tego elementu kultury, jakim jest twórczość literacka, co zaakcentowane jest już w warstwie nazewniczej, bowiem „Synekdocha” to (podaję za Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka , tom III, s. 384) „rodzaj metonimii, figura stylistyczna polegająca na użyciu nazwy całości lub ogółu przedmiotów na oznaczenie części lub jednego przedmiotu (lub na odwrót)”. Uzupełnienie tytułu stanowi wyrażenie „Magazyn Literacki Młodych”, w czym zawarta jest funkcja zarówno nominatywna, jak też deskryptywna, czyli wprowadzająca  w treść pisma. Można mówić tutaj także o funkcji pragmatycznej, która polega na oddziaływaniu na odbiorcę. Strona tytułowa zawiera informację o składzie danego numeru ze wskazaniem na Autorów publikacji zamieszczanych w magazynie. Całość podzielona jest na cztery zasadnicze części: „Poezja”, „Proza”, „Grafika” oraz „Krytyka literacka”. Jest to podejście ze wszech miar słuszne, gdyż pokazuje szerokie spektrum założeń czasopisma ujmującego powiązania literatury ze światem sztuki wizualnej, co przekłada się na liczne fotografie prezentowane w poszczególnych numerach zamieszczane w dziale „Grafika”. Wszelkie nawiązania intertekstualne oraz aspekty metadyskursywne należy zawsze wartościować pozytywnie. Tak jednak, jak dostrzegam wyraźne zorientowania czasopisma na twórczość poetycką, tak trudno mi doszukać się (poza niewielkimi fragmentami) odwołań do  prozy. Istnieją co prawda krótkie opowiadania Autorów, ale zdecydowanie więcej miejsca poświęcono poezji. A przecież „Synekdocha” to „Magazyn Literacki”, co podkreślają sami Autorzy, zatem należałoby równomiernie potraktować zarówno poezję, jak też prozę. Czasopismo otwiera krótki wstęp w postaci tekstu lirycznego, następnie w dziale „Poezja” znajdują się teksty poszczególnych poetów pochodzące z opublikowanych tomików, co stanowi pozytywny i twórczy wkład Autorów w kształt magazynu.  Część zatytułowana „Proza”  wygląda podobnie, znajdują się tutaj krótkie formy, mające charakter opowiadań lub tzw. „prozy poetyckiej”. Taka budowa prezentuje się interesująco, jednakże uważam, iż obok tekstów autorskich powinny też znaleźć się krótkie komentarze do konkretnych wierszy lub utworów epickich. Owe komentarze mogłyby funkcjonować jako wprowadzenie we fragmenty twórczości zamieszczanej w czasopiśmie lub jako ich podsumowanie.

W dziale „Grafika” czytelnik znajduje prezentacje różnorodnych fotografii, które stanowią dobry i poznawczo interesujący fragment czasopisma. Magazyn zawiera również dział „Krytyka literacka”, w którym zamieszczono uwagi dotyczące wybranej twórczości artystycznej i trzeba przyznać, analizy przeprowadzone zostały w sposób prawidłowy. Od strony formalnej pismo prezentuje się poprawnie. Poziom językowy nie budzi zastrzeżeń, pozostawiam do przemyślenia pewne błędy literowe i niekonsekwencje w dzieleniu wyrazów przy przejściu do nowej linii. Jak już wcześniej wspomniałem, układ czasopisma jest wieloaspektowy, występują powiązania literatury z grafiką wizualną, co nadaje magazynowi zdecydowanie bardziej interesujący kształt. Przechodzę do konkluzji. Przedstawione uwagi krytyczne nie unieważniają wkładu pracy i twórczego zaangażowania Autorów, nie przekreślają w żaden sposób pozytywnych stron przedłożonego czasopisma. Poczynione przeze mnie spostrzeżenia i refleksje mają na celu zwrócenie uwagi na pewne aspekty opisu, które moim zdaniem wymagają przemyślenia, natomiast radykalnie nie umniejszają zasług Autorów czasopisma, którzy realizują cel, jakim jest konstruowanie magazynu kulturalnego ze szczególnym zaakcentowaniem twórczości literackiej. Można stwierdzić, że w świetle przyjętych założeń magazyn :”Synekdocha” realizuje cele pisma literackiego w zakresie czasopism o charakterze kulturalnym, spełnia wymogi stawiane tekstom dziennikarskim (w tym przypadku dziennikarsko-literackim), wnoszę zatem o jego przyjęcie i kontynuowanie pracy Autorów nad kolejnymi numerami magazynu.

Autor: Dr Paweł Czernek